فناوری اطلاعات (IT) و تاثیراتی که بر صنعت بیمه دارد
صنعت بیمه نیز با ارائه خدمات به بیمه گذاران برای بالا بردن سهم خود نیازمند اجرای ساختارهای مناسب مبتنی بر مطالعات و انطباق با انتظارات مشتریان خود است. نقاطی در جهان وجود دارد که رشدشان از نقاط دیگر کندتر است، ولی در نهایت جایی وجود ندارد که به بیمه نیازمند نباشد. با توجه به گفته تایلر و آنچه ذکر گردید، در اینجا شاید سوالی که به ذهن می رسد این باشد که آیا IT، فناوری و دانش الکترونیکی می تواند به پویایی صنعت کمک کند و یا بهترین زمانی که IT به پویایی این صنعت پاسخ می دهد چه هنگام است؟ فناوری اطلاعات (IT) با محوریت دانش و خردگرایی انسان و اندیشه هایش به منظور بهره برداری از اندیشه و سپردن امور تکراری و غیرخلاق به ماشین و همچنین افزایش کارآیی و آزادسازی مهارت های انسانی، در دهه های اخیر مورد توجه خاصی قرار گرفته است. از آنجایی که فناوری اطلاعات به عنوان محور توسعه جوامع و سازمان ها مطرح است، بنابراین طراحی ساختار آن نیازمند ژرف اندیشی و تامل، همراه با ارائه مدل مناسب و بررسی مدل های موجود در سازمان های داخلی و خارجی است.
فناوری اطلاعات که از تلاقی الکترونیک، پردازش داده ها، ارتباطات و مخابرات حاصل شده است، باعث از میان رفتن فاصله ها و در کنار هم قرار گرفتن رایانه ها و کاربران و همچنین مکانیزه شدن سیستم های ارتباطی و افزایش ظرفیت های انتقال داده شده است. این امر تمرکززدایی، ایجاد ابرشاهراه اطلاعاتی، افزایش سرعت و کیفیت تصمیم گیری و مدیریت کارا را فراهم ساخته است. بر این اساس، فناوری اطلاعات در صنعت تغییرات اساسی را در کلیه زمینه ها دربر خواهد داشت.
اثرات به کارگیری فناوری اطلاعات در صنعت بیمه
در جهان امروز، فناوری اطلاعات امکان سودمندی و کارآمدی اطلاعات را ممکن ساخته است. به کارگیری فناروی اطلاعات تحول گسترده ای را در امور اداری و سیستم های اطلاعاتی صنعت ایجاد می کند، به طوری که امکان انتقال الکترونیکی داده ها، مدارک، اسناد و مکاتبات مختلف از طریق رایانه و خطوط ارتباطات مخابراتی فراهم می گردد. بین سرمایه گذاری در این بخش و بازده شرکت های صنعتی و بهره وری نیروی انسانی ارتباط دوسویه مثبتی وجود دارد. همچنین فناوری اطلاعات توانایی شرکت های پیشرو در بخش صنعت را افزایش می دهد و این در نتیجه افزایش تنوع محصولات و بهبود کیفیت و جلب رضایت مشتری است. از سوی دیگر، فناوری اطلاعات سبب تسهیل روند اداری و افزایش بازده نیروی انسانی و مدیریت می شود. یکی از نتایج عمده این فناوری تمرکززدایی در عین تمرکزگرایی است. بدین معنی که می توان کارها را از راه دور انجام داد، بدون آن که لازم باشد در محل حضور فیزیکی و مستمر داشته باشیم که این ویژگی بر کوتاه شدن فواصل زمانی و مکانی به عنوان یک ابرشاهراه تاکید دارد.
بررسی نقش و جایگاه IT و تاثیر آن بر صنعت بیمه کشور
از آنجا که هر بازاری ویژگی های مخصوص به خود را دارد، نگرش ها باید با این ویژگی ها منطبق شود. همانطور که ذکر شد، در عصر فراصنعتی و مجازی، نحوه مبادلات و سیاست حاکم بر سازمان ها و عملکرد آنان بدون دخالت و بی تاثیر از فناوری و دانش روز نیست اما مدیریت ها و ساختارهایی در این میان می توانند دارای پویایی و رشد موثر باشند که:
الف) نیازهای مشتریان را شناسایی کنند و همواره در پی کشف این نیازها باشند، ب) سازمان و خروجی (OUT PUT) خود را مطابق با انتظارات مشتریان همسو و هم جهت کنند و به دنبال هماهنگی آن ها باشند، پ) آفت ها را شناسایی و در جهت رفع آن اقدام نمایند، ت) دانش را چه در مرحله یادگیری و چه در مرحله اجرا نهادینه کنند، ث) از فناوری به عنوان یک اهرم مناسب در جهت رسیدن به اهداف طراحی شده سازمان و در جهت کسب سود متناسب و انطباق صحیح با سیاست های ساختاری استفاده شود نه آن که به عنوان یک کالا و ابزار لوکس مدیریتی و صرفا برای عقب نماندن از قافله و فقط در حد تعریف مطرح باشد. در این صورت، نه تنها یک ابزار موثر در رسیدن به اهداف نیست، بلکه یک هزینه اقتصادی و بار مالی سنگینی بر پیکره صنعت وارد می سازد که چه بسا با حذف آن و کار کردن با همان ساختار و شیوه سنتی، فواید اقتصادی بیشتری می توان حاصل کرد. ج) مقایسه در نحوه تخصیص راه ها و روش ها و انطباق بین مراحل تولید و هرم های سازمان و اثربخشی صنعت و سازمان در اعمال صحیح مدیریت IT در قیاس با سازمان ها و صنایع دیگر و رتبه بندی و امتیازدهی مناسب می تواند راهکار مناسب در جهت پویایی و رشد سازمان به شمار آید. نکته ای که بیش از این باید توجه کنیم این است که تغییر اساسی زمانی محقق می شود که ما در حال دگرگونی و حرکت از حرفه تولید محصول به حرفه ارائه خدمات و پس از نهادینه کردن تولید و یا اصلاح ساختار آن و هدفمند نمودن و مقرون به صرفه بودن در زمان و مکان متغیر به منظور گشایش مشکلات و کسب مطلوبیت مشتری باشیم. پس همان طور که ذکر شد، می توان مدیریت کارآمد منابع انسانی و IT را در دو بازوی قدرتمند و پیشبرنده برای صنعت یاد نمود که پویایی موثر در ترکیب و تخصیص بهینه این دو در بالا بردن ساختار صنعتی و فرآیند آن سهم بسزایی دارد. مشتریان می خواهند بدون واسطه به شرکت دسترسی داشته باشند. برای این منظور، صنعت باید برای آن ها ارزش واقعی ایجاد کند و جایگاه آنان را در محاسبات خود منظور نماید.
صنعت بیمه نیز که بود و نبود آن بستگی به میزان پرتفوی حاصل از صدور بیمه نامه و درنهایت بالارفتن ذخایر فنی و سود حاصل از سرمایه گذاری ها دارد، چگونه می توان در شرایطی که میزان ریسک و تنوع آن تغییر و تحول اساسی پیدا می کند، به این مقوله بی توجه باشد. رشد IT و به دنبال آن پیشرفت روزافزون فناوری در سطح متفاوت باعث تغییر زمان و مکان و گاه شرایط ریسک و توزیع آن شده است. از سوی دیگر، بالا رفتن اهرم های امنیتی و استفاده از نرم افزارها و سخت افزارهای نظام مند در کاهش بروز خسارت و حفظ امنیت و محافظت از اطلاعات و برنامه ها نقش بسزایی ایفا می کند. این ابزارها از لحاظ عملیات بیمه ای و در تنظیم و محاسبه نرخ بیمه و ارائه پوشش های مربوط نیز بسیار موثرند.
با این وجود، دسترسی به فایل های اطلاعاتی و نفوذ نمودن به محافظ های امنیتی (FIREVAIL SECURITY) از یک سو و نبود تعهد و وجدان حرفه ای در برخی از متخصصین از سوی دیگر، زمینه را جهت بروز ریسک ها و حوادث آتی در شکل های امروزی به وجود می آورد. این عوامل در جای خود، شرایط بروز ریسک های جدیدی را به وجود می آورند که پرداختن به آن ها خود زمینه ساز حرکت و نوآوری در مجموعه و تامین بهینه و بسیج امکانات و حرکت به سوی اهداف با توجه به منابع و وضعیت موجود در رسیدن به سطح مطلوب را می طلبد. این همان تعریف مدیریت کارآمد است. جایگاه صنعت بیمه و شرکت هایی که به امر بیمه گری می پردازند، بیش از پیش حائز اهمیت می گردند؛ چراکه می توان گفت نوع ریسک، راه شناسایی آن و اعمال نرخ بیمه و همچنین پوشش های مناسب بیمه ای به واسطه پیشرفت فناوری وسعت یافته و این فرآیند، تاثیر بسزایی می تواند بر صنعت بیمه داشته باشد. به هر حال، به کارگیری دانش روز را می توان مهم ترین عامل در پویایی این مقوله به حساب آورد.
فناوری و صنعت بیمه
تنوع ریسک های به وجود آمده در صنعت بیمه، تنوع بیمه نامه را می طلبد و وجود انواع بیمه خود موجب پویایی بازار می گردد. هر ریسک با توجه به منشا آن می تواند به انواع گوناگون طبقه بندی شود. ریسک به وجود آمده از فناوری نیازمند مطالعه دقیق و دانش کافی است. ارائه پوشش بیمه ای متناسب با ریسک و میزان و نوع آن بستگی به نوع و سطح آن دارد. در محاسبه حق بمیه نیز شناسایی و ارزیابی ریسک نقش بسزایی را ایفا می کند که مدیریت IT در سطح مطلوب به متناسب شدن این فعل و انفعالات پاسخ منطقی می دهد. علاوه بر آن، در اثر به کارگیری ICT – همانطور که یادآور شدیم – تمرکز از کالا به خدمات، از محصول به اطلاعات و از تبلیغات جمعی به گفت وگوی دوطرفه منتقل می شود. این امر در مورد بنگاه از کاهش قیمت به افزایش درآمد که همان افزایش حوزه بازار و حفظ رضایت مشتری است، حکایت می کند.
پس با نگرشی به ساختار حاکم بر صنعت بیمه از یک سو و پیشرفت و گسترش فناوری از طرف دیگر و همچنین با نگاهی جامع می توان تقسیم بندی زیر را در ارتباط با این دو مقوله به شکل زیر مطرح کرد:
بروز ریسک های جدید
پیشرفت فناوری و گستردگی فناوری اطلاعات و مفاهیم تازه و جدید اقتصادی زمینه بروز و حضور ریسک های جدید را فراهم می آورد که توجه به آن ها از دیدگاه مدیریت ریسک بسیار مهم و کارآمد است. برای مثال، ایجاد یک صندوق الکترونیک پول و صدور کارت هوشمند جهت پرداخت و دریافت وجه از آن، ارتباط بین مفاهیم یادشده و نوع معاملات سنتی و قوانین و قواعد تجارت را به راحتی مطرح می کند. این تعامل و ارتباط و برقراری چنین سیستمی سبب سهولت مراجعین صندوق می شود اما سوال مطرح شده این است که چه خطراتی در فرآیند حضور این سیستم به وجود آمده یا خواهد آمد؟
زیان های وارد به مشترکین را چه شخصی یا سازمانی برعهده می گیرد؟ این خطرات احتمالی است که حضور مدیر ریسک را در فرآیند جایگزینی و انتقال فناوری مطرح می سازد. مدیر ریسک با شناسایی خطرات، ناگزیر به ایجاد راهکارهای مناسب جهت برخورد با ریسک می شود. در صورتی که انتقال ریسک به عنوان یک راهکار مناسب انتخاب شود، نقش و جایگاه صنعت بیمه خود را نشان خواهد داد. چراکه تنها جایگاهی که می تواند نسبت به قبول ریسک و ارائه پوشش مناسب برای آن اقدام کند، شرکت بیمه است. در اینجا، صنعت بیمه جهت پذیرش ریسک قبل از هرچیز به بررسی آن از نقطه نظر بیمه ای می پردازد، زیرا ریسک بیمه پذیر، دارای شرایط خاص است. پس از تائید بیمه پذیر بودن ریسک، به ارزیابی ریسک و اعمال نرخ گذاری با توجه به ویژگی های خاص آن و ارائه پوشش مناسب با ریسک می پردازد. پس می توان گسترش فناوری را به مثابه گسترش فعالیت ها و تنوع بازارهای پولی و مالی به حساب آورد.
البته باید توجه داشت ایجاد فناوری جدید همچنان که ذکر گردید، سبب بروز ریسک های جدیدی می گردد که تنوع آن ها، خود زمینه ساز نگرش اساسی و ایجاد تنوع بیمه ای می شود. با توجه به مثال ذکر شده و نیز نقش و اهمیت زمان در عصر مجازی و تقسیمات و اشکال مختلف تجارت، در نظر بگیرید فردی به عنوان مشترک صندوق، جهت دریافت وجه به واحد خودپرداز صندوق مراجعه کند و به دلیل اشکال فنی در این واحد امکان پرداخت وجه مذکور برای او فراهم نشود و به واسطه آن و عدم وجود وجه نقد از انجام یک قرارداد تجاری محروم گردد و زیان ببیند. در این صورت، فرد یادشده به واسطه عدم پرداخت وجه نگران و عصبی می شود و جهت وصول مبلغ خود با شتاب و عجله جهت فراهم نمودن وجه ناگزیر به فعالیت بیشتر می گردد که خود خطرات تبعی را به دنبال دارد.
در این صورت، به دلیل عدم رعایت اصول تخصصی و نبود سیستم هشداردهنده و امنیتی، زیان از دست دادن وجوه برای هر فرد عضو آن صندوق، ریسکی است که شرکت ارائه دهنده خدمات مالی فراهم کرده است. با ذکر این مثال ساده و بیان ساده از حالت های مختلف، به راحتی می تون این مطلب که وجود فناوری به همان نسبت که می تواند زمینه و شرایط تجارت و رفاه را فراهم آورد، خود می تواند موجب بروز ریسک های جدید گردد و روشن می شود که باید از سوی بیمه گران مورد توجه و دقت بیشتری قرار گیرد. اصولا با توجه به ساختار حاکم بر صنعت بیمه که عبارت است از شناسایی و ارزیابی ریسک، پذیرش و انتقال آن، صدور بیمه نامه و دریافت حق بیمه، تحقق کامل فناوری سبب گسترش تامین و افزایش بهره وری و حفظ رضایت و مطلوبیت بیمه در اقتصاد می شود. از طرف دیگر با توجه به آن که جهت صدور هر بیمه نامه شناخت ریسک بسیار موثر می باشد و فقط ریسک های مطلوب که دارای شرایط خاص می باشد (ریسک های بیمه پذیر) مورد پذیرش این صنعت است و حفظ رضایتمندی مشتری که همان بیمه گذار است در ارائه طرح ها و حفظ صنعت موثر می باشد، بنابراین به راحتی تاثیر پیشرفت فناوری و ورود به عرصه مجازی را که همانا گسترش امکانات و تغییرپذیری انواع ریسک و تغییر منشا و پیدایش آن می باشد، در صنعت بیمه واضح و مبرهن است. از آن مهم تر، روش ها و راه های انتقال ریسک (ART) است که برقراری ارتباط بین مدیریت IT و فناوری با صنعت بیمه کشور را می طلبد. در این خصوص، اشاره به موسسه لویدز لندن که در سراسر جهان شبکه ی از افراد و موسسات مجاز دارد اما بخش اعظم فعالیت آن در همان مکان اولیه است، نیز می تواند الگویی مناسب باشد. فناوری به لویدز برای گسترش این دسترسی جهانی یقینا توانایی می بخشد اما قبل از حضور اینترنت و فناوری روز جهان، گسترش دسترسی جهانی فقط از یک طریق و آن هم با حضور فیزیکی در اطراف و اکناف جهان امکان پذیر بود. مایکس تیلور بیان می کند که ما هرگز به دنبال این گونه بازار نبودیم، بلکه بازاری هستیم که در همان خیابان لایم فعالیت می کنیم. فعالیت لویدز یک فعالیت بنیادی است که اساس و پایه مدیریت آن و هسته به وجود آمده آن قوی و پایدار است.
براستی اگر چنین ترسیمی از همسویی و هماهنگی بین فناوری و مدیریت صورت پذیرد، چه نتیجه ای محقق می گردد؟ یقینا، مدیریت کارآمد و فعالیت اقتصادی پویای به وجود آمده از توانش فکری بالا و خلاقیت ویژه است که پیوند آن با فناوری روز، زمینه بروز و حضور کارا و اثربخش سازمان و صنعت است، زیرا مطلوبیت موثر از تلفیق استوار و تکامل یافته هردو بخش حاصل می شود. صنعت بدون حضور و ترکیب این دو در عصر کنونی از پویایی لازم برخوردار نخواهد شد. شواهد موجود نشان می دهد که بخش عمده ای از بازارهای جدید و محصولات مختلف متکی بر نانو فناوری خواهد بود. به همین دلیل، دولت ها و شرکت های بزرگ و کوچک به دنبال کسب جایگاهی برای خود در این بازارها هستند. میهیل روکو، رئیس کمیته علوم و فناوری نانو در ریاست جمهوری آمریکا، در مقاله ای در ماه می سال 2003، نقش نانو فناوری از تغییر چشمگیر اقتصاد جهانی را یادآوری کرده است. با توجه به تقسیمات این شاخه علمی که به شاخه های: 1- نانوپودر، 2- نانو سرامیک، 3- نانو الکترونیک، 4- نانو پزشکی، و 5- نانو بیوفناوری تقسیم می شود، در آینده ای نه چندان دور شاهد تغییرات بسیاری در رکن های بیمه نامه، موردهای بیمه ای، بیمه گران و بیمه گذاران و همچنین نرخ های بیمه و پوشش های بیمه ای که متاثر از ریسک های جدید بیمه ای است، خواهیم بود. همچنین می توانیم شاهد روش های نظارت بیمه ای متنوع با توجه به صدور بیمه نامه های متنوع باشیم که متاثر از توسعه و به کارگیری فناوری است.
فناوری اطلاعات که از تلاقی الکترونیک، پردازش داده ها، ارتباطات و مخابرات حاصل شده است، باعث از میان رفتن فاصله ها و در کنار هم قرار گرفتن رایانه ها و کاربران و همچنین مکانیزه شدن سیستم های ارتباطی و افزایش ظرفیت های انتقال داده شده است. این امر تمرکززدایی، ایجاد ابرشاهراه اطلاعاتی، افزایش سرعت و کیفیت تصمیم گیری و مدیریت کارا را فراهم ساخته است. بر این اساس، فناوری اطلاعات در صنعت تغییرات اساسی را در کلیه زمینه ها دربر خواهد داشت.
اثرات به کارگیری فناوری اطلاعات در صنعت بیمه
در جهان امروز، فناوری اطلاعات امکان سودمندی و کارآمدی اطلاعات را ممکن ساخته است. به کارگیری فناروی اطلاعات تحول گسترده ای را در امور اداری و سیستم های اطلاعاتی صنعت ایجاد می کند، به طوری که امکان انتقال الکترونیکی داده ها، مدارک، اسناد و مکاتبات مختلف از طریق رایانه و خطوط ارتباطات مخابراتی فراهم می گردد. بین سرمایه گذاری در این بخش و بازده شرکت های صنعتی و بهره وری نیروی انسانی ارتباط دوسویه مثبتی وجود دارد. همچنین فناوری اطلاعات توانایی شرکت های پیشرو در بخش صنعت را افزایش می دهد و این در نتیجه افزایش تنوع محصولات و بهبود کیفیت و جلب رضایت مشتری است. از سوی دیگر، فناوری اطلاعات سبب تسهیل روند اداری و افزایش بازده نیروی انسانی و مدیریت می شود. یکی از نتایج عمده این فناوری تمرکززدایی در عین تمرکزگرایی است. بدین معنی که می توان کارها را از راه دور انجام داد، بدون آن که لازم باشد در محل حضور فیزیکی و مستمر داشته باشیم که این ویژگی بر کوتاه شدن فواصل زمانی و مکانی به عنوان یک ابرشاهراه تاکید دارد.
بررسی نقش و جایگاه IT و تاثیر آن بر صنعت بیمه کشور
از آنجا که هر بازاری ویژگی های مخصوص به خود را دارد، نگرش ها باید با این ویژگی ها منطبق شود. همانطور که ذکر شد، در عصر فراصنعتی و مجازی، نحوه مبادلات و سیاست حاکم بر سازمان ها و عملکرد آنان بدون دخالت و بی تاثیر از فناوری و دانش روز نیست اما مدیریت ها و ساختارهایی در این میان می توانند دارای پویایی و رشد موثر باشند که:
الف) نیازهای مشتریان را شناسایی کنند و همواره در پی کشف این نیازها باشند، ب) سازمان و خروجی (OUT PUT) خود را مطابق با انتظارات مشتریان همسو و هم جهت کنند و به دنبال هماهنگی آن ها باشند، پ) آفت ها را شناسایی و در جهت رفع آن اقدام نمایند، ت) دانش را چه در مرحله یادگیری و چه در مرحله اجرا نهادینه کنند، ث) از فناوری به عنوان یک اهرم مناسب در جهت رسیدن به اهداف طراحی شده سازمان و در جهت کسب سود متناسب و انطباق صحیح با سیاست های ساختاری استفاده شود نه آن که به عنوان یک کالا و ابزار لوکس مدیریتی و صرفا برای عقب نماندن از قافله و فقط در حد تعریف مطرح باشد. در این صورت، نه تنها یک ابزار موثر در رسیدن به اهداف نیست، بلکه یک هزینه اقتصادی و بار مالی سنگینی بر پیکره صنعت وارد می سازد که چه بسا با حذف آن و کار کردن با همان ساختار و شیوه سنتی، فواید اقتصادی بیشتری می توان حاصل کرد. ج) مقایسه در نحوه تخصیص راه ها و روش ها و انطباق بین مراحل تولید و هرم های سازمان و اثربخشی صنعت و سازمان در اعمال صحیح مدیریت IT در قیاس با سازمان ها و صنایع دیگر و رتبه بندی و امتیازدهی مناسب می تواند راهکار مناسب در جهت پویایی و رشد سازمان به شمار آید. نکته ای که بیش از این باید توجه کنیم این است که تغییر اساسی زمانی محقق می شود که ما در حال دگرگونی و حرکت از حرفه تولید محصول به حرفه ارائه خدمات و پس از نهادینه کردن تولید و یا اصلاح ساختار آن و هدفمند نمودن و مقرون به صرفه بودن در زمان و مکان متغیر به منظور گشایش مشکلات و کسب مطلوبیت مشتری باشیم. پس همان طور که ذکر شد، می توان مدیریت کارآمد منابع انسانی و IT را در دو بازوی قدرتمند و پیشبرنده برای صنعت یاد نمود که پویایی موثر در ترکیب و تخصیص بهینه این دو در بالا بردن ساختار صنعتی و فرآیند آن سهم بسزایی دارد. مشتریان می خواهند بدون واسطه به شرکت دسترسی داشته باشند. برای این منظور، صنعت باید برای آن ها ارزش واقعی ایجاد کند و جایگاه آنان را در محاسبات خود منظور نماید.
صنعت بیمه نیز که بود و نبود آن بستگی به میزان پرتفوی حاصل از صدور بیمه نامه و درنهایت بالارفتن ذخایر فنی و سود حاصل از سرمایه گذاری ها دارد، چگونه می توان در شرایطی که میزان ریسک و تنوع آن تغییر و تحول اساسی پیدا می کند، به این مقوله بی توجه باشد. رشد IT و به دنبال آن پیشرفت روزافزون فناوری در سطح متفاوت باعث تغییر زمان و مکان و گاه شرایط ریسک و توزیع آن شده است. از سوی دیگر، بالا رفتن اهرم های امنیتی و استفاده از نرم افزارها و سخت افزارهای نظام مند در کاهش بروز خسارت و حفظ امنیت و محافظت از اطلاعات و برنامه ها نقش بسزایی ایفا می کند. این ابزارها از لحاظ عملیات بیمه ای و در تنظیم و محاسبه نرخ بیمه و ارائه پوشش های مربوط نیز بسیار موثرند.
با این وجود، دسترسی به فایل های اطلاعاتی و نفوذ نمودن به محافظ های امنیتی (FIREVAIL SECURITY) از یک سو و نبود تعهد و وجدان حرفه ای در برخی از متخصصین از سوی دیگر، زمینه را جهت بروز ریسک ها و حوادث آتی در شکل های امروزی به وجود می آورد. این عوامل در جای خود، شرایط بروز ریسک های جدیدی را به وجود می آورند که پرداختن به آن ها خود زمینه ساز حرکت و نوآوری در مجموعه و تامین بهینه و بسیج امکانات و حرکت به سوی اهداف با توجه به منابع و وضعیت موجود در رسیدن به سطح مطلوب را می طلبد. این همان تعریف مدیریت کارآمد است. جایگاه صنعت بیمه و شرکت هایی که به امر بیمه گری می پردازند، بیش از پیش حائز اهمیت می گردند؛ چراکه می توان گفت نوع ریسک، راه شناسایی آن و اعمال نرخ بیمه و همچنین پوشش های مناسب بیمه ای به واسطه پیشرفت فناوری وسعت یافته و این فرآیند، تاثیر بسزایی می تواند بر صنعت بیمه داشته باشد. به هر حال، به کارگیری دانش روز را می توان مهم ترین عامل در پویایی این مقوله به حساب آورد.
فناوری و صنعت بیمه
تنوع ریسک های به وجود آمده در صنعت بیمه، تنوع بیمه نامه را می طلبد و وجود انواع بیمه خود موجب پویایی بازار می گردد. هر ریسک با توجه به منشا آن می تواند به انواع گوناگون طبقه بندی شود. ریسک به وجود آمده از فناوری نیازمند مطالعه دقیق و دانش کافی است. ارائه پوشش بیمه ای متناسب با ریسک و میزان و نوع آن بستگی به نوع و سطح آن دارد. در محاسبه حق بمیه نیز شناسایی و ارزیابی ریسک نقش بسزایی را ایفا می کند که مدیریت IT در سطح مطلوب به متناسب شدن این فعل و انفعالات پاسخ منطقی می دهد. علاوه بر آن، در اثر به کارگیری ICT – همانطور که یادآور شدیم – تمرکز از کالا به خدمات، از محصول به اطلاعات و از تبلیغات جمعی به گفت وگوی دوطرفه منتقل می شود. این امر در مورد بنگاه از کاهش قیمت به افزایش درآمد که همان افزایش حوزه بازار و حفظ رضایت مشتری است، حکایت می کند.
پس با نگرشی به ساختار حاکم بر صنعت بیمه از یک سو و پیشرفت و گسترش فناوری از طرف دیگر و همچنین با نگاهی جامع می توان تقسیم بندی زیر را در ارتباط با این دو مقوله به شکل زیر مطرح کرد:
- فناوری و تاثیر آن بر صنعت بیمه،
- پیشرفت فناوری و گسترش دامنه مفاهیم اقتصادی جدید و
- ارتباط بین صنعت بیمه و فناوری.
بروز ریسک های جدید
پیشرفت فناوری و گستردگی فناوری اطلاعات و مفاهیم تازه و جدید اقتصادی زمینه بروز و حضور ریسک های جدید را فراهم می آورد که توجه به آن ها از دیدگاه مدیریت ریسک بسیار مهم و کارآمد است. برای مثال، ایجاد یک صندوق الکترونیک پول و صدور کارت هوشمند جهت پرداخت و دریافت وجه از آن، ارتباط بین مفاهیم یادشده و نوع معاملات سنتی و قوانین و قواعد تجارت را به راحتی مطرح می کند. این تعامل و ارتباط و برقراری چنین سیستمی سبب سهولت مراجعین صندوق می شود اما سوال مطرح شده این است که چه خطراتی در فرآیند حضور این سیستم به وجود آمده یا خواهد آمد؟
زیان های وارد به مشترکین را چه شخصی یا سازمانی برعهده می گیرد؟ این خطرات احتمالی است که حضور مدیر ریسک را در فرآیند جایگزینی و انتقال فناوری مطرح می سازد. مدیر ریسک با شناسایی خطرات، ناگزیر به ایجاد راهکارهای مناسب جهت برخورد با ریسک می شود. در صورتی که انتقال ریسک به عنوان یک راهکار مناسب انتخاب شود، نقش و جایگاه صنعت بیمه خود را نشان خواهد داد. چراکه تنها جایگاهی که می تواند نسبت به قبول ریسک و ارائه پوشش مناسب برای آن اقدام کند، شرکت بیمه است. در اینجا، صنعت بیمه جهت پذیرش ریسک قبل از هرچیز به بررسی آن از نقطه نظر بیمه ای می پردازد، زیرا ریسک بیمه پذیر، دارای شرایط خاص است. پس از تائید بیمه پذیر بودن ریسک، به ارزیابی ریسک و اعمال نرخ گذاری با توجه به ویژگی های خاص آن و ارائه پوشش مناسب با ریسک می پردازد. پس می توان گسترش فناوری را به مثابه گسترش فعالیت ها و تنوع بازارهای پولی و مالی به حساب آورد.
البته باید توجه داشت ایجاد فناوری جدید همچنان که ذکر گردید، سبب بروز ریسک های جدیدی می گردد که تنوع آن ها، خود زمینه ساز نگرش اساسی و ایجاد تنوع بیمه ای می شود. با توجه به مثال ذکر شده و نیز نقش و اهمیت زمان در عصر مجازی و تقسیمات و اشکال مختلف تجارت، در نظر بگیرید فردی به عنوان مشترک صندوق، جهت دریافت وجه به واحد خودپرداز صندوق مراجعه کند و به دلیل اشکال فنی در این واحد امکان پرداخت وجه مذکور برای او فراهم نشود و به واسطه آن و عدم وجود وجه نقد از انجام یک قرارداد تجاری محروم گردد و زیان ببیند. در این صورت، فرد یادشده به واسطه عدم پرداخت وجه نگران و عصبی می شود و جهت وصول مبلغ خود با شتاب و عجله جهت فراهم نمودن وجه ناگزیر به فعالیت بیشتر می گردد که خود خطرات تبعی را به دنبال دارد.
در این صورت، به دلیل عدم رعایت اصول تخصصی و نبود سیستم هشداردهنده و امنیتی، زیان از دست دادن وجوه برای هر فرد عضو آن صندوق، ریسکی است که شرکت ارائه دهنده خدمات مالی فراهم کرده است. با ذکر این مثال ساده و بیان ساده از حالت های مختلف، به راحتی می تون این مطلب که وجود فناوری به همان نسبت که می تواند زمینه و شرایط تجارت و رفاه را فراهم آورد، خود می تواند موجب بروز ریسک های جدید گردد و روشن می شود که باید از سوی بیمه گران مورد توجه و دقت بیشتری قرار گیرد. اصولا با توجه به ساختار حاکم بر صنعت بیمه که عبارت است از شناسایی و ارزیابی ریسک، پذیرش و انتقال آن، صدور بیمه نامه و دریافت حق بیمه، تحقق کامل فناوری سبب گسترش تامین و افزایش بهره وری و حفظ رضایت و مطلوبیت بیمه در اقتصاد می شود. از طرف دیگر با توجه به آن که جهت صدور هر بیمه نامه شناخت ریسک بسیار موثر می باشد و فقط ریسک های مطلوب که دارای شرایط خاص می باشد (ریسک های بیمه پذیر) مورد پذیرش این صنعت است و حفظ رضایتمندی مشتری که همان بیمه گذار است در ارائه طرح ها و حفظ صنعت موثر می باشد، بنابراین به راحتی تاثیر پیشرفت فناوری و ورود به عرصه مجازی را که همانا گسترش امکانات و تغییرپذیری انواع ریسک و تغییر منشا و پیدایش آن می باشد، در صنعت بیمه واضح و مبرهن است. از آن مهم تر، روش ها و راه های انتقال ریسک (ART) است که برقراری ارتباط بین مدیریت IT و فناوری با صنعت بیمه کشور را می طلبد. در این خصوص، اشاره به موسسه لویدز لندن که در سراسر جهان شبکه ی از افراد و موسسات مجاز دارد اما بخش اعظم فعالیت آن در همان مکان اولیه است، نیز می تواند الگویی مناسب باشد. فناوری به لویدز برای گسترش این دسترسی جهانی یقینا توانایی می بخشد اما قبل از حضور اینترنت و فناوری روز جهان، گسترش دسترسی جهانی فقط از یک طریق و آن هم با حضور فیزیکی در اطراف و اکناف جهان امکان پذیر بود. مایکس تیلور بیان می کند که ما هرگز به دنبال این گونه بازار نبودیم، بلکه بازاری هستیم که در همان خیابان لایم فعالیت می کنیم. فعالیت لویدز یک فعالیت بنیادی است که اساس و پایه مدیریت آن و هسته به وجود آمده آن قوی و پایدار است.
براستی اگر چنین ترسیمی از همسویی و هماهنگی بین فناوری و مدیریت صورت پذیرد، چه نتیجه ای محقق می گردد؟ یقینا، مدیریت کارآمد و فعالیت اقتصادی پویای به وجود آمده از توانش فکری بالا و خلاقیت ویژه است که پیوند آن با فناوری روز، زمینه بروز و حضور کارا و اثربخش سازمان و صنعت است، زیرا مطلوبیت موثر از تلفیق استوار و تکامل یافته هردو بخش حاصل می شود. صنعت بدون حضور و ترکیب این دو در عصر کنونی از پویایی لازم برخوردار نخواهد شد. شواهد موجود نشان می دهد که بخش عمده ای از بازارهای جدید و محصولات مختلف متکی بر نانو فناوری خواهد بود. به همین دلیل، دولت ها و شرکت های بزرگ و کوچک به دنبال کسب جایگاهی برای خود در این بازارها هستند. میهیل روکو، رئیس کمیته علوم و فناوری نانو در ریاست جمهوری آمریکا، در مقاله ای در ماه می سال 2003، نقش نانو فناوری از تغییر چشمگیر اقتصاد جهانی را یادآوری کرده است. با توجه به تقسیمات این شاخه علمی که به شاخه های: 1- نانوپودر، 2- نانو سرامیک، 3- نانو الکترونیک، 4- نانو پزشکی، و 5- نانو بیوفناوری تقسیم می شود، در آینده ای نه چندان دور شاهد تغییرات بسیاری در رکن های بیمه نامه، موردهای بیمه ای، بیمه گران و بیمه گذاران و همچنین نرخ های بیمه و پوشش های بیمه ای که متاثر از ریسک های جدید بیمه ای است، خواهیم بود. همچنین می توانیم شاهد روش های نظارت بیمه ای متنوع با توجه به صدور بیمه نامه های متنوع باشیم که متاثر از توسعه و به کارگیری فناوری است.